Szkoła Podstawowa im. Gustawa Zielińskiego
Wielkanocne tradycje świąteczne
Wielkanoc to magiczny czas. Na naszych stołach pojawiają się koszyczki pełne kolorowych pisanek, cukrowe i czekoladowe baranki oraz zajączki, a wszyscy składają sobie życzenia wszelkiej pomyślności… Co jeszcze należy do tradycji wielkanocnych, które znamy? Poczytajcie…
Święta wielkanocne są pełne tradycji i zwyczajów ludowych, chociaż część z nich zanikła trochę na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci, to wiele nadal jest kultywowanych i obchodzonych: Niedziela Palmowa, Wielki Piątek, święconka, śniadanie wielkanocne czy śmigus – dyngus. Wielkanoc kończy czas Wielkiego Postu i rozpoczyna długo wyczekiwany czas miłości i ciepła rodzinnego.
Niedziela Palmowa rozpoczyna Wielki Tydzień. Niesione przez nas palmy wielkanocne do kościoła symbolizują radość i triumf. Składają się z gałązek wierzbowych, bukszpanu, cisu przyozdobione są kwiatkami z papieru… Z palmą wielkanocną wiązało się wiele wierzeń i praktyk, przypisywano jej właściwości lecznicze. Nasi przodkowie uderzali się nimi po wyjściu z kościoła, dotykali nią wszystkich domowników i zwierzęta. Poświęcona palma miała zapewnić bezpieczeństwo rodzinie przez cały rok.
Wielki Piątek to dzień żalu i smutku. W tym dniu nie odprawia się w kościele żadnej mszy. Jest to dzień największego postu. W piątek przygotowywano większość potraw świątecznych. Tego dnia pieczono chleb, ciasta, parzono szynki i gotowano jajka, które były święcone w Wielką Sobotę, robiono pisanki. W wodzie po gotowaniu jaj młode dziewczęta myły twarz i włosy, żeby pozbyć się piegów lub innych niedoskonałości urody.
Niedziela Wielkanocna jest najważniejszym dniem w całym kalendarzu Kościoła katolickiego. W kościele odbywa się uroczysta msza, zwana „rezurekcją”. W tym dniu, całe rodziny zasiadają do wspólnego śniadania wielkanocnego, które poprzedzone jest modlitwą i podzieleniem się jedzeniem poświęconym w kościele. Wszyscy składają sobie życzenia. Według tradycji należy skosztować każdej potrawy, znajdującej się w święconce.
Czekamy na te Święta i radujemy się, jak w wierszu
„Już Wielkanoc”- M. Majchrzak
Święta, Święta Wielkanocne,
jak wesoło, jak radośnie.
Już słoneczko mocno grzeje,
miły wiatr wokoło wieje.
Rośnie trawa na trawniku,
żółty żonkil w wazoniku.
Na podwórku słychać dzieci,
ach, jak dobrze, że już kwiecień.
A w koszyczku, na święcone
jajka równo ułożone.
Śliczne, pięknie malowane,
różne wzory wymyślone.
Jest baranek z chorągiewką,
żółty kurczaczek ze wstążeczką.
I barwinek jest zielony
w świeże kwiatki ustrojony.
Kto nie lubi malować pisanek? Ręka do góry – nie widzę żadnej! Potem tak pięknie nasze pisanki wyglądają w koszyczkach.
,,Pisanki”D. Gellner
Patrzcie,
ile na stole leży pisanek!
Każda ma oczy
malowane,
naklejane.
Każda ma uśmiech
kolorowy
i leży na stole grzecznie,
by się nie potłuc
przypadkiem
w dzień świąteczny.
Ale pamiętajcie!
Pisanki
nie są do jedzenia!
Z pisanek się wyklują
Świąteczne życzenia.
Pięknie udekorowany stół wielkanocny to radość dla oczu. Pomagacie rodzicom w przygotowaniach świątecznych?„Wielkanocny stół”E. Skarżyńska
Nasz stół wielkanocny
haftowany w kwiaty.
W borówkowej zieleni
listeczków skrzydlatych
lukrowana baba
rozpycha się na nim,
a przy babie –
mazurek w owoce przybrany.
Palmy pachną jak łąka
w samym środku lata.
Siada mama przy stole,
a przy mamie tata.
I my.
Wiosna na nas
zza firanki zerka,
a pstrokate pisanki
chcą tańczyć oberka.
Poniedziałek Wielkanocny zwany również Lanym Poniedziałkiem. W tym dniu nie może zabraknąć polewania wodą, co ma swoje korzenie w tradycjach ludowych a nie chrześcijańskich. Chłopcy polewają dziewczęta wodą lub perfumami. Młode damy krzyczą i piszczą na ogół , ale tak naprawdę chcą być oblane, gdyż to świadczy o ich atrakcyjności. Tradycja mówi, że zmoczone w tym dniu panny miały większą szansę na zamążpójście, a te, które się obraziły, mogły mieć w przyszłości problem ze znalezieniem męża. Wierzono, że panna oblana wodą pięknieje i jej uroda utrzyma się przez cały następny rok.
,,Śmigus Dyngus”M. Terlikowska
Wie o tym i Tomek i Ewa,
że w śmigus się wszystkich oblewa.
Ale czy trzeba Pawełka
oblewać z pełnego kubełka?
Wystarczy małym kubeczkiem
dla żartu, dla śmiechu, troszeczkę.
Bo gdy wiatr chmurkę przywieje
i wszystkich was deszczem
poleje?
Życzymy zdrowych i spokojnych Świąt!